ศูนย์เรียนรู้ต่อเนื่องอย่างยั่งยืน : Relearning Space @ Library
บทนำ
สิ่งหนึ่งที่เป็นประเด็นความท้าทายของภาครัฐและรธุรกิจคือ การพัฒนาคุณภาพชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การยกระดับทักษะ ให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจ อย่างไรก็ตามต้องค้นหาทักษะแบบไหนด้านไหน ที่จะรองรับเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ให้ทันต่อความก้าวหน้าอย่างต่อเนื่องและรวดเร็วของเทคโนโลยี ในรูปแบบต่าง ๆ
องค์กรหลายแห่งกำลังได้รับผลกระทบจากเทคโนโลยีดิจิทัล การรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของแรงงาน การพัฒนาความรู้และทักษะใหม่ๆ การเสริมทักษะให้ทันสมัย และเรียนรู้ทักษะใหม่ จึงเป็นสิ่งที่มีความจำเป็นต่อการปฏิบัติงาน เพื่อช่วยในการทำงานและเสริมสร้างอาชีพ การเรียนรู้อย่างต่อเนื่องจึงมีความ สำคัญ ดังนั้นการเตรียมความพร้อมให้สามารถปรับตัวเข้ากับการเปลี่ยนแปลงของโลก การเสริมทักษะอาชีพและนวัตกรรมดิจิทัลผ่านห้องสมุดประชาชน จึงเป็นเป้าหมายหลัก โดยการพัฒนายกระดับความรู้และเสริมทักษะอาชีพที่สนใจ การเรียนรู้เพื่อขยายโอกาสด้าน reskill และยกระดับทักษะ (upskill) จึงเป็นคำตอบของศูนย์เรียนรู้ต่อเนื่องอย่างยั่งยืน โดยการจัดห้องเรียนอาชีพ แบบเรียนอาชีพ เพื่อตอบสนองความต้องการของชุมชนและความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของนวัตกรรม ให้สามารถมีอาชีพที่สอง สำหรับพัฒนาคุณภาพชีวิตและสร้างรายได้ให้แก่ตนเอง ชุมชน และสังคมอันจะก่อให้เกิดความยั่งยืนต่อไป
สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย จึงได้นำเสนอโครงการศูนย์เรียนรู้ต่อเนื่องอย่างยั่งยืน (Re-Learning Space @ Library) ต่อมูลนิธิตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย โดยสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ เป็นผู้ สนับสนุนให้ชุมชนและท้องถิ่นใช้ประโยชน์จากห้องสมุดประชาชนสร้างพื้นที่ในการเรียนรู้ใหม่ (Re-Learn) เพื่อ Re-Skill รองรับการเปลี่ยนแปลงและการก้าวเข้าสู่สังคมและเศรษฐกิจยุคดิจิทัล
ปัจจุบันห้องสมุดประชาชนทั่วประเทศ กว่า 627 แห่ง ประสบปัญหาการถูก Disrupt อาทิ จำนวนผู้เข้าใช้บริการน้อยลง รูปแบบการให้บริการเป็นแบบตั้งรับมากเกินไป ประชาชนในชุมชนที่เป็นกลุ่มเป้าหมายหลักของห้องสมุด มีความหลากหลาย และเผชิญกับปัญหาการถูก Disruption ในแต่ละช่วงวัยที่แตกต่างกัน และจากการลงพื้นที่ในต่างจังหวัด พบว่า กลุ่มผู้มีรายได้น้อยกำลังเผชิญกับความเสี่ยงเรื่องราคาสินค้าเกษตรที่ราคาตกต่ำ หรือ ตกงาน จึงมีความต้องการพัฒนาความรู้เพื่อสร้างอาชีพที่สองเป็นหลัก
สมาคมห้องสมุดฯ ได้พิจารณานำเสนอโครงการฯ ต่อมูลนิธิตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย เพื่อพิจารณาและเห็นว่าเป็นโครงการที่สำคัญสอดคล้องกับกรอบการดำเนินงานของมูลนิธิมูลนิธิฯ ในการสร้าง Impact และมีความเป็นไปได้สูงว่าจะพัฒนาเป็น Flagship ต่อไปในอนาคตได้
วัตถุประสงค์
- เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของเยาวชน นักศึกษา ผู้ทำงานและผู้เกษียณอายุการทำงาน ในการเรียนรู้อย่าง ต่อเนื่องและยั่งยืน
- เพื่อส่งเสริมบทบาทใหม่ของห้องสมุดประชาชนในการพัฒนาทักษะและนวัตกรรมการเรียนรู้อย่างมีคุณภาพ รองรับการเปลี่ยนแปลงและการก้าวเข้าสู่สังคมและเศรษฐกิจยุคดิจิทัล
- เพื่อกระตุ้นการเรียนรู้แบบพลิกโฉมในทุกพื้นที่ของชุมชน ในลักษณะ Unlimited Space โดย Re Learning Space @ Library จะเป็นพื้นที่เชิงสัญลักษณ์ ในฐานะศูนย์กลางเรียนรู้ที่เป็นจุดเริ่มต้น ในการช่วยกระจายความรู้สู่ประชาชนในชุมชนในการเข้าถึงและเรียนรู้ได้ทุกที่ ทุกเวลา อย่างต่อเนื่องและยั่งยืน
เริ่มต้นในปี พ.ศ. 2563
สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ ได้ดำเนินการตั้งศูนย์เรียนรู้ฯ จำนวน 2 แห่ง โดยการสนับสนุนงบประมาณจากมูลนิธิตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย จำนวนปีละ 4 ล้านบาท ได้แก่
- ห้องสมุดประชาชนจังหวัดสุราษฎาร์ธานี
- ห้องสมุดประชาชนจังหวัดอุตรดิตถ์
ย่างก้าวเข้าสู่ปีที่สอง ในปี พ.ศ. 2564
สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ ได้ดำเนินการตั้งศูนย์เรียนรู้ฯ เพิ่มอีก 3 แห่ง โดยการสนับสนุนงบประมาณจากมูลนิธิตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย จำนวนปีละ 4 ล้านบาท ได้แก่
- ห้องสมุดประชาชนจังหวัดลำปาง
- ห้องสมุดประชาชนจังหวัดอุบลราชานี
- ห้องสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมารี” จังหวัดเพชรบูรณ์
ดำเนินการต่อเนื่องในปีที่สาม ในปี พ.ศ. 2565
สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ ติตดตามและให้การสนับสนุนศูนย์เรียนรู้ฯ ทั้ง 5 แห่ง เพื่อความต่อเนื่องและความยั่งยืน ในการสร้างและพัฒนาหลักสูตรตามความต้องการของชุชน โดยการลงพื้นที่เพื่อสนับสนุนการผลิตและการออกแบบสินค้าและผลิตภัณฑ์ของ 2 จังหวัด ได้แก่ ห้องสมุดประชาชนจังหวัดสุราษฎร์ธานี และห้องสมุดประชาชนจังหวัดอุตรดิตถ์ ตลอดจนพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ ต่อการการเรียนรู้ พัฒนาผลิตภัณฑ์ และเพิ่มช่องทางการจำหน่ายยสินค้าและผลิตภัณฑ์จากการเรียนรู้ ผ่านศูนย์เรียนรู้ฯ เพื่อสร้างชุมชนให้มีความสุข สามารถผลิตสินค้าและผลิตภัณฑ์ใช้ในครอบครัว และการจำหน่ายผ่านช่องทางต่าง ๆ อันจะนำมาซึ่งความสุข ความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น และสามารถนำไปประกอบเป็นอาชีพที่สองต่อไป
